PROGRAM  WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNY

dla Szkoły Podstawowej

 

w Specjalnym Ośrodku

Szkolno-Wychowawczym

im. św. Jana Pawła II w Kętrzynie

Rok szkolny 2025/2026

 

 

 

I    PODSTAWY PRAWNE

1.   Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (zwłaszcza art. 72);

2.   Powszechna Deklaracja Praw Człowieka;

3.   Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych;

4.   Konwencja o Prawach Dziecka;

5.   Ustawy i rozporządzenia MEN

a.   Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo Oświatowe

b.   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów

z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej,

c.   Ustawa z dnia 9 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani i późniejsze zmiany w Ustawie  z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

d.   Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, nowelizacja z dnia 25 marca 2016,

e.   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach

i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii,

f.    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach,

6.   Karta Nauczyciela;

7.   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 roku w sprawie zakresu form prowadzenia szkołach
i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej, profilaktyczne w celu przeciwdziałania narkomanii.

8.   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 roku w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19

9.   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny
w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.

10. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.

11. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026.

12. Statut Szkoły Szkolnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego w Kętrzynie.

 

Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026

 

1.   Kształtowanie myślenia analitycznego i interdyscyplinarne podejście do nauczania

Jednym z priorytetów jest rozwijanie myślenia analitycznego u uczniów poprzez interdyscyplinarne podejście do nauki przedmiotów ścisłych
i przyrodniczych oraz wzmacnianie umiejętności matematycznych.

2.   Edukacja obywatelska i kształtowanie postaw patriotycznych w szkołach

Szkoły mają aktywnie wspierać rozwój postaw obywatelskich, patriotycznych i społecznych.

3.   Promocja zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej uczniów

Placówki powinny kształtować postawy prozdrowotne oraz zachęcać uczniów do codziennej aktywności fizycznej. Zmiany obejmą podstawę programową WF i nowy przedmiot - edukacja zdrowotna.

4.   Profilaktyka przemocy i wsparcie zdrowia psychicznego

Szkoły mają przeciwdziałać przemocy rówieśniczej oraz wspierać uczniów w kryzysach psychicznych. Szczególny nacisk położony jest na profilaktykę uzależnień.

5.   Higiena cyfrowa i bezpieczne korzystanie z technologii

W programach nauczania należy uwzględnić zasady higieny cyfrowej oraz krytyczną analizę treści internetowych. Istotne będzie również umiejętne wykorzystanie narzędzi AI i Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.

6.   Wzmocnienie kształcenia zawodowego i doradztwa MEN promuje kształcenie zawodowe już na etapie szkoły podstawowej oraz współpracę
z pracodawcami. Kluczową rolę ma odegrać doradztwo zawodowe.

7.   Nauczanie języka polskiego wśród Polonii

Wsparcie obejmie także nauczanie języka polskiego i promocję kultury narodowej w środowiskach polonijnych na całym świecie.

8.   Wspieranie aktywności poznawczej i sprawczości ucznia

Ważnym celem jest budowanie zaangażowania uczniów oraz rozwój ich samodzielności i aktywności poznawczej.

 

II    ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO

 

  1. Definicja wychowania w rozumieniu dokumentów prawa oświatowego:

    Art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe mówi, że „Wychowanie to wspieranie dziecka  w rozwoju ku pełnej dojrzałości  

    w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej  i społecznej, które powinno być wzmacniane  i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki dzieci i młodzieży”

  2. Założenia działań w zakresie profilaktyki i wychowania w szkole.

Działalność wychowawczo profilaktyczna szkoły należy do podstawowych celów polityki edukacyjnej państwa. 

- Szkoła ma zagwarantowaną autonomię  w opracowywaniu własnego programu wychowawczo-profilaktycznego, który oprócz celów i zadań dydaktycznych oraz założeń związanych z szerszym kontekstem społecznym powinien także uwzględniać miejscowe priorytety wychowawcze i środki realizacji.

- W realizowanym procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoła podejmuje działania związane z miejscami   ważnymi dla pamięci narodowej, formami upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodowymi i symbolami państwowymi.

- W opracowaniu i realizacji przez szkołę programu wychowawczo-profilaktycznego uwzględniania jest stała i bezpośrednia współpraca
z rodzicami uczniów oraz innymi podmiotami zaangażowanymi  w edukacyjną, wychowawczą i opiekuńczą działalność szkoły.

- Kształcenie i wychowanie w Szkole Specjalnej Przysposabiającej do Pracy sprzyja rozwijaniu obywatelskich, patriotycznych i społecznych postaw uczniów.

- Zadaniem szkoły jest wzmacnianie poczucia tożsamości narodowej, przywiązania do historii i tradycji narodowych, przygotowanie
i zachęcanie do podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego,   w tym do angażowania się w wolontariat. 

- Szkoła dba o wychowanie dzieci i młodzieży  w duchu tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka.

- Kształtuje postawę szacunku dla środowiska przyrodniczego, w tym upowszechnia wiedzę  o zasadach zrównoważonego rozwoju, motywuje do działań na rzecz ochrony środowiska, rozwija zainteresowani ekologią.

- Zadaniem szkoły jest kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wdrażanie ich do zachowań   higienicznych, bezpiecznych  dla zdrowia własnego i innych osób, ponadto ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej, stosowania profilaktyki.

- Szkoła, oprócz stwarzania uczniom warunków do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów
z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się z informatyki, ma również przygotowywać ich  do dokonywania świadomych
i odpowiedzialnych wyborów  w trakcie korzystania z  zasobów dostępnych w Internecie, krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania  i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku  relacji z innymi

            użytkownikami sieci.

 

Zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły będą realizowane z uwzględnieniem obszarów/sfer rozwoju ucznia:

        Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych

        Kultura – wartości, normy i wzory zachowań

        Relacje – kształtowanie postaw społecznych

        Zdrowie – edukacja zdrowotna

 

 

 

 

 

 

III   SYLWETKA ABSOLEWNTA

1. Absolwent Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym, to obywatel Europy XXI wieku, który:

• w swoim postępowaniu dąży do prawd,
• jest świadomy życiowej użyteczności zdobytej wiedzy i umiejętności przedmiotowych,
• wykorzystuje najnowsze techniki informacyjne i komunikacyjne oraz multimedialne, 
• stosuje w życiu codziennym zachowania przyjazne środowisku, prowadzi higieniczny tryb życia,
• prezentuje postawy szacunku do symboli narodowych i tradycji,
• wie, gdzie szukać pomocy w rozwiązywaniu złożonych problemów osobistych i cywilizacyjnych,
• jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury.

  

2. Absolwent Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym to młody obywatel, który zna historię, kulturę oraz tradycje swojego regionu i narodu.

 

IV   ANALIZA DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ SZKOŁY

 

Diagnozy potrzeb i problemów dokonano na podstawie:

• analizy dokumentów szkolnych (dzienniki lekcyjne i zajęć pozalekcyjnych, protokoły Rad Pedagogicznych),

• analizy zachowań uczniów w szkole i na terenie wokół szkoły,
• uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszanych na zebraniach z wychowawcami klas oraz na spotkaniach Rady Rodziców,
• analizy czynników ryzyka i czynników chroniących.

 

 

 

 

 

Czynniki ryzyka:

• rozwijanie krytycznego myślenia i selekcji treści
• wsparcie emocjonalne
• nauka radzenia sobie z emocjami
• budowanie umiejętności cyfrowej higieny
• rozwijanie pasji i zainteresowań offline
• promowanie pozytywnych wzorców osobowych
• edukacja w zakresie konsekwencji ryzykownych zachowań
• zachęcanie do angażowania się w działania prospołeczne i wolontariat
• wsparcie szkoły i rodziny w kształtowaniu właściwych postaw

Czynniki chroniące:

• Wczesna identyfikacja problemów i interwencja
• Świadomość uczniów dzięki edukacji medialnej
• Wartości moralne jako filtr do treści internetowych
• Stałe monitorowanie aktywności ucznia przez opiekunów
• Zainteresowanie uczniów nauką i własnym rozwojem.
• Motywacja uczniów do rozwijania się poprzez różne formy aktywności

 

 

 

 

 

 

Obszary problemowe wynikające z przeprowadzonej diagnozy:

1. Często nieusprawiedliwiona absencja uczniów na zajęciach szkolnych.
2. Zagrożenia związane z piciem alkoholu, paleniem papierosów (szczególnie u uczniów niepełnoletnich).
3. Zachowania przemocowe wśród uczniów związane głównie z agresją werbalną, mniej fizyczną.

 

Ważne wydarzenia w życiu szkoły o charakterze wychowawczo - profilaktycznym

Na terenie szkoły stwarza się różnorodne sytuacje wychowawczo-edukacyjno-profilaktyczne umożliwiające osiągnięcie założonych celów wychowawczych i profilaktycznych.

Są to między innymi uroczystości i imprezy szkolne, które pozwalają realizować założone cele wychowawczo-profilaktyczne oraz kształtować postawy uczniów.

Celem uroczystości szkolnych jest:

1. Podtrzymywanie tradycji szkolnej.
2. Kształtowanie poczucia przynależności do społeczności klasowej, szkolnej i lokalnej.
3. Kształtowanie szacunku do symboli szkolnych i narodowych oraz umiejętności odpowiedniego zachowania się podczas uroczystości.
4. Rozwijanie aktywnej postawy podczas organizacji uroczystości szkolnych.
5. Umacnianie więzi personalnych.
6. Przygotowanie do pełnienia ról społecznych.
7. Kształtowanie postaw  prospołecznych.
8. Kształtowanie postaw prozdrowotnych.

 

Kalendarz imprez i uroczystości / załącznik

Rodzaj wydarzenia	Realizacja:  sytuacje, zadania	Osoby/Podmioty odpowiedzialne
Uroczysta inauguracja roku szkolnego
Ślubowanie uczniów klas pierwszych
Uroczyste obchody Dnia Edukacji Narodowej
Akcja „Sprzątanie świata”
Święto Niepodległości
Andrzejki
Wigilia szkolna
Święto Konstytucji 3 maja

 

 

 

 

Strategia wychowawczo-profilaktyczna szkoły

Zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły będą realizowane z uwzględnieniem sfer rozwoju ucznia:

 

1. Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych
2. Kultura – wartości, normy i wzory zachowań
3. Relacje – kształtowanie postaw społecznych
4. Zdrowie – edukacja zdrowotna

Obszar : Kultura – wartości, normy i wzory zachowań.

Treści wychowawczo-profilaktyczne	Sposoby/formy realizacji	Termin realizacji	Osoby odpowiedzialne	Sposoby ewaluacji
Kształtowanie szacunku dla symboli narodowych i szkolnych.	Godziny wychowawcze, lekcje historii i WoS, uroczystości szkolne	Wg. Kalendarza imprez i uroczystości szkolnych, listopad	Wychowawcy, rodzina, nauczyciel historii i WoS	Rozmowa, obserwacja.
Rozwijanie szacunku dla miejsc pamięci narodowej.	Godziny wychowawcze, lekcje historii i WoS	listopad	Wychowawcy, rodzina, nauczyciel historii i W o S	Rozmowa, obserwacja
Kształtowanie postawy tożsamości narodowej i patriotyzmu.	Godziny wychowawcze, uroczystości szkolne.	listopad	Wychowawcy, nauczyciele	Rozmowa, obserwacja
Organizowanie wycieczek edukacyjnych i krajoznawczych.	Wycieczki szkolne	Cały rok, wg harmonogramu planu wychowawczego	Nauczyciele przedmiotów, wychowawcy	Rozmowa, obserwacja
Zapoznanie z prawami i wolnościami obywatelskimi.	Lekcje historii, WoS, zajęcia edukacyjne.	wrzesień	Nauczyciele przedmiotów, pedagog szkolny	Dyskusja, rozmowa, obserwacja
Kształtowanie kultury myślenia analitycznego i wspieranie interdyscyplinarnego podejścia do nauki.	Organizowanie zajęć i projektów rozwijających logiczne myślenie i łączenie wiedzy z różnych dziedzin. Rozwijanie kompetencji rozumowania przyczynowo-skutkowego i krytycznego myślenia. Wspieranie uczniów w samodzielnym poszukiwaniu rozwiązań problemów.	Cały rok	Nauczyciele przedmiotów	obserwacja

 

 

Obszar: Relacje – kształtowanie postaw społecznych.

Treści wychowawczo-profilaktyczne	Sposoby/formy realizacji	Termin realizacji	Osoby odpowiedzialne	Sposoby ewaluacji
Doskonalenie umiejętności interpersonalnych i społecznych.	Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.	Cały rok	Wychowawcy, pedagog	Rozmowa, obserwacja
Doskonalenie umiejętności obiektywnej samooceny, zwiększenie samoświadomości.	Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne z pedagogiem, psychologiem, zajęcia świetlicowe i wychowawcze.	Wrzesień Wg. potrzeb	Nauczyciele świetlicy, pedagog, wychowawcy	Rozmowa.
Wyrabianie postawy odpowiedzialności za mienie szkolne i cudzą własność.	Zajęcia szkolne, rozmowy indywidualne.	Cały rok	Nauczyciele, pracownicy szkoły koordynator d/s bezpieczeństwa.	Rozmowa, obserwacja
Kształtowanie właściwych postaw  szlachetności , tolerancji i empatii; przyczyny i przejawy nietolerancji, tolerowanie odmienności i inności; rozwijanie empatii, wyzwalanie gotowości do niesienia pomocy.	Godz. wychowawcze, zajęcia z pedagogiem, psychologiem,  lekcje j. polskiego i WoS, zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze,	Według potrzeb	Wychowawcy, nauczyciele  WoS  i  j. polskiego, pedagog, psycholog, n-l świetlicy	Ankieta, rozmowa, obserwacja
Adaptacja i integracja uczniów w zespołach klasowych .	Godz. wychowawcze, wycieczki, zajęcia sportowe, konkursy, zajęcia świetlicowe, dyskoteka szkolna/ integracyjna, zabawa andrzejkowa, zabawa walentynkowa	Wrzesień listopad luty	Wychowawcy, pedagog, psycholog, nauczyciel świetlicy	Obserwacja, rozmowa
Wzmocnienie  edukacji ekologicznej  i programów mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych.	Udział w konkursach szkolnych i zewnętrznych  oraz cyklicznych akcjach proekologicznych.	Wrzesień, październik, marzec, kwiecień – wg kalendarza imprez i uroczystości szkoły	Pedagog szkolny, Zespół Wychowawczy, wychowawcy klas i grup internackich, nauczyciele	obserwacja
Kształtowanie i wzmacnianie norm i zasad oraz sposobów reagowania na zachowania ryzykowne i nieakceptowane społecznie.	Promowanie właściwych postaw poprzez realizację i uczestnictwo w imprezach i uroczystościach szkolnych.   Realizacja projektów szkolnych związanych z profilaktyką uzależnień, przemocy. Objęcie dodatkową opieką psychologiczno – pedagogiczną uczniów z zaleceniami  do zajęć socjoterapeutycznych / rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne na podstawie orzeczeń PP-P lub wskazanymi przez wychowawcę klasy/ zespół ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej.	Cały rok	Osoby odpowiedzialne za imprezy szkolne   Pedagog szkolny, psycholog, logopeda, nauczyciele socjoterapii i prowadzący zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne.	Obserwacja, ankieta, wywiad
Wzmocnienie kształcenia zawodowego i doradztwa	Spotkania z doradcą zawodowym, wycieczki do zakładów pracy, dni zawodów, warsztaty z planowania kariery	Cały rok	Wychowawcy, doradca zawodowy	rozmowa, obserwacja
Wzmacnianie aktywności poznawczej uczniów oraz budowanie poczucia sprawczości i wpływu na proces uczenia się.	Włączanie uczniów w planowanie działań dydaktycznych (np. wybór tematów projektów). Organizowanie debat, dyskusji, burz mózgów. Zachęcanie do refleksji nad własnym uczeniem się (np. portfolio, samoocena). Promowanie metod aktywizujących (np. odwrócona lekcja, praca w grupach). Wspieranie inicjatyw uczniowskich, np. samorządu, wolontariatu.	Cały rok	Wszyscy nauczyciele	obserwacja